Sitemap (Site Haritası) Nedir? Kapsamlı Sitemap Rehberi

Aynı durum arama motoru botları için de geçerlidir; Dolayısıyla, içeriğinizin araştırılmasını, taranmasını ve dizine eklenmesini istiyorsanız, web sitenizde bir sitemap dosyasına sahip olmak size yarar sağlayabilir.

SEO veya web geliştirme ile uzaktan bir ilişkiniz olsa dahi sitemap terimini kesinlikle duymuşsunuzdur. Bende Sitemap kapsamında bilinenleri ve çok az bilinen konuları bir araya getirerek sizler için Sitemap yani diğer adıyla “Site Haritası” konusunu ele aldım. En iyi uygulamalar neler ve hangi hatalar yapılıyor gibi konulara değindiğim yazımı umarım beğenirsiniz.

Öncelikle belirtmek isterim ki yazının bir çok sorunuza yanıt verebilmesi açısından rehber niteliğinde olmasına dikkat ettim. Araştırma ve deneyimlerimi de bunu göz önünde bulundurarak yazıya döktüm.

Arama motorlarının bir XML site haritası uygulayarak web sitenizin yapısını anlamasına ve hangi sayfaların taranacağını bilmesine yardımcı olun.

Sitemap Nedir?

Sitemap arama motoru botları ve tarayıcılar özelinde web sitelerinin daha iyi anlaşılması ve sayfaların dizine eklenmesi için oluşturulmuş sayfalardan ibarettir. Sitemap, bir diğer deyişle arama motoru botlarına web sitenizin taranmasını ve dizine eklemesini mutlaka istediğiniz sayfalarının yer aldığı yapılandırılmış bir listeden ibarettir.

Site Haritaları, sitenizde başka türlü bulamayacağımız sayfaları Google'a bildirmenin bir yoludur. En basit ifade ile, bir XML Site Haritası (genellikle Site Haritası olarak adlandırılır, ilk harfleri büyük S ve H olur), web sitenizdeki sayfaların bir listesidir.

Sitemap, GoogleBot gibi siteye uğrayan botların, siteyi daha iyi bir biçimde indexlemesi için rehberlik eden bir dosyadır. Türkçe'de  Site Haritası anlamını taşır. Dosyanın uzantısı, .xml'dir. Arama motorlarının indexleme hızında sitemap'ın etkisi büyüktür. Siteyi ziyaret eden botlar, sitemap dosyasının sayesinde, hangi sayfanın ne sıklıkla, en son ne zaman güncellendiğini ve webmaster tarafından belirlenen, hangi sayfanın ne kadar önemi olduğunu tespit eder.

Sitemap Ne İşe Yarar?

Sitemap ile içeriğinizi arama motorlarına daha hızlı tanıtabilirsiniz ve daha hızlı indexlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Yani hem sizin hem Google’ın işini kolaylaştırmış olursunuz.

Bir diğer faydası arama motoru botlarının web sitenizin yapısını anlamasına, hangi sayfaların taranacağını, göreceli önemini ve en son ne zaman güncellendiğini bilmelerine yardımcı olmak için yararlı bir yol olmasıdır.

Bir arama motoru, sayfa 9'u bir sitemap ziyaretinde kolaylıkla bulur. Yukarıda gösterilen Web Sitesinde ise sayfa 9'u bulmak için 6 web sayfası arasında atlaması gerekecektir.
Gary Illyes'e göre XML site haritaları, köprülerden ve daha önce keşfedilen URL'lerden sonra Googlebot tarafından taranacak en önemli ikinci URL kaynağıdır. Bu çok büyük ve hafife alınmamalı!

>Sitemaps are the second Discovery option most relevant for Googlebot
— Enrique Hidalgo (@EnriqueStinson)

Google, yardım merkezi sayfasında şunları belirtmektedir :
“Bir sitemap dosyası, tarayıcıya sitenizde önemli olduğunu düşündüğünüz dosyaları söyler ve ayrıca bu dosyalar hakkında değerli bilgiler sağlar: örneğin, sayfalar, sayfanın en son ne zaman güncellendiği, sayfanın ne sıklıkta değiştirildiği ve alternatif dil sürümleri”

Sitemap’in Faydaları Nelerdir?

Çok Daha Hızlı İndex : Google, Yandex vb gibi arama motorları sayfalarınız hakkında çok daha hızlı şekilde bilgi sahibi olabilirler, bu nedenle dizinleme işlemi ve Web Sitesinin arama sonuçlarında görüntülenmesinde faydalı bir yol olarak kullanılabilir.

Derin Sayfaların Kolay Indexlenmesi: Arama motorlarının sitenizin daha derinlerin yer alan alt sayfalarını çok daha çabuk şekilde bulmasına yardımcı olabilir.

Dizine Eklenen Sayfaların İzlenebilmesi: Google Search Console’a eklenen sitemap ile URL takibi ve olası sorunların tespiti kolaylaşmış olacak. Sayfaların 3xx,4xx,5xx gibi durumlarını hızlı bir şekilde takip edebilirsiniz.

Not:  Sitemap dosyasına gereğinde fazla değer vermeyiniz. Sitemap bir sıralama faktörü kesinlikle değildir. URL'leri bir site haritasında listelemek, daha yüksek sıralamalar kazanmak konusunda direkt bir etkiye sahip değildir.

Buraya kadar her şey tamam mı? Eğer değilse ve aklında soru oluştuysa işte sana fırsat hemen bir yere not al ve yazının sonunda halen soruna cevap verememişsem bize ilet cevaplayalım.

Şimdiye kadar sitemap dosyasının temel konu başlıklarını ve SEO açısından öneminden söz ettim. Şimdi, biraz daha derine inmek bizim için çok daha kolay olacak. Devam edelim!

Kimler Sitemap Kullanmalı?

Öncelikle şunun cevabını hemen verelim. Her Web Sitesi için bir sitemap gerekli değildir.

Ayrıca Sitemap’in uzantısının sitemap.xml şeklinde olmasına gerekmiyor. RSS ile veya seohocasi-blog.xml gibi farklı adlar ile de sitemap işlemi uygulanabilir.

Not: Büyük bir web siteniz varsa veya web sitenizin içeriği sık sık değişiyor ise sitemap mutlaka kullanılmalıdır.

Eğer yeni bir Web Sitesi oluşturduysanız sitemap kullanmanız arama motorlarının sizi daha kolay bulmasına fayda sağlayabilir bu sebeple bu durum da sitemap kullanılması sizlere fayda sağlayacaktır.

Aşağıdaki maddelerden birisi size uyuyorsa sitemap kullanmaya ihtiyacınız yoktur:

•  Tek sayfalık siteler
•  SaaS Uygulamaları
• Portföy Siteleri

Kaç Tür Sitemap Var?

Sitemap dosyası içerisinde  bir çok çeşit alana ayrılmaktadır. Bunlar web sitenizde yayınlayabileceğiniz farklı medya türlerinden meydana gelmektedir. Bu alanlar için ayrı ayrı sitemap dosyası oluşturmanız çok daha faydalı olacaktır. Peki bunlar nelerdir?

• Görsel Sitemap
• Video Sitemap
• Google Haberler Sitemap
• Mobil Sitemap
• Ürün Sitemap
• Dil Sayfası Sitemap
• Ürün Sitemap

gibi bir çok konuya özel sitemap oluşturabilirsiniz. Bunların nasıl oluşturulması ile ilgili detaylara ise Google Kaynağı’ndan ulaşabilirsiniz.

Sitemap Yönergeleri Nelerdir?

Bir site haritası oluşturacağınız zaman, bazı sınırlamaları ve yönergeleri yerine getirmeniz ve şu kurallara uymanız gerekir: “Doğru kodlamayı, karakter çıkışını ve URL biçimini kullanın”

• UTF-8 kodlamasını kullanma
• Mutlak URL'ler kullanma. Site haritanızı https://www.siteadresiniz.com/sitemap.xml içine yerleştirdiyseniz, /page1.html gibi göreli bir URL belirtemezsiniz. Bunun yerine https://www.siteadresiniz.com/page1.html kullanmanız gerekir.
• Site haritasını gzip yöntemiyle sıkıştırmalısınız.

Sitemap Sınırlamaları

Sitemap dosyası için uymanız gereken bazı sınırlar mevcuttur. Sitemap yani site haritanızı oluştururken optimize ederken bu sınırlamalara mutlaka uymanız gerekmektedir.
Bu sınırlar;

• Her site haritası 50.000'den az URL içermeli veya dosya boyutu 50 MB'ı geçmemelidir.
• Resimler için oluşturulan site haritalarında max 1.000 URL ekleyebilirsiniz.
• Her URL için loc ve lastmod XML etiketlerinin yer verilmesi.

Görsel sitemapler için bu sınırlar dahilinde bölme işlemini kullanabilirsiniz. CDN kullanarak resimlerinizi ediniyorsanız, bu URL adreslerinin illaki dizininizde yer alması gerekmiyor, CDN’i ilgili konsol üzerinden doğrulama işlemi yaparak görsel sitemap dosyalarınızda kullanabilirsiniz.

Sitemap İçerisinde Olmaması Gerekenler

Sitemap içerisinde yer almaması gereken durumlar söz konusudur. Bunlar aşağıdaki gibidir:

• Kullanıcılar için çok gerekli ve yararlı olan (inceleme formu, hesaplar, istek listeleri vb.) Ancak açılış sayfaları olması amaçlanmayan yardımcı program sayfaları.
• Yeniden yönlendirmeler (3xx), istemci (4xx) içeren sayfalar veya sunucu (5xx) hata sayfaları
• Kullanılan parametrelere veya kimlik oturumlarına sahip URL'ler
• Filtreleme ile oluşturulan URL'ler (SEO için gereksiz)
• Standartlaştırılmış sayfalar
• Sayfalandırılmış sayfalar
• Yinelenen sayfalar
• Robots.txt tarafından engellediğiniz sayfalar
• Noindex içeren sayfalar
• Canonical‘i yanlış olan sayfalar

Gibi şeylerin sitemap içerisinde bulunmaması gerekmektedir.

Sitemap İle Dizin Takibini Kolaylaştırma

Doğru ve planlı yapılandırılmış sitemap dosyaları Google Search Console yardımcılığı ile sizlere dizin takibi konusunda fayda sağlar. Search Console, her bir site haritasında kaç URL'nin dizine eklendiğiyle ilgili size bilgi verir.

Sizler de tahmin edersiniz ki dizin oluşturma sorunlarını ayrı site haritaları için incelemek tek bir büyük dosyadan incelemeye göre çok daha kolaydır.

Not: Search Console'a 500 site haritası dizini ekleyebilirsiniz.

Sitemap Nasıl Oluşturulur?

WordPress tabanlı bir siteniz varsa çeşitli eklentilerle bu işlemi yapabilirsiniz. Yazımızın devamında bu eklentileri sizlere sunacağım. Sitemap de ayarlar nasıl olmalı derseniz aşağıda açıkladığım temel kodları kullanarak bir sitemap oluşturabilirsiniz.

Yukarıda söz edilen tüm sitemap türleri XML biçimindedir. Sitemap dosyası HTML’e benzer bir biçimlendirme dili olan XML’i kullanmaktadır. Sitemap dosyası genellikle web sunucunuzun kök dizininde sitemap.xml olarak depolanır.

XML Sitemap

1. Declaration

Tarayıcılar site haritasını şu tanımla tanır.

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<urlset xmlns="https://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9"></urlset>
2. Adding URLs
<urlset> Dosyayı kapsüller ve geçerli protokol standardını referans olarak kullanır.İşte bir URL içeren basit bir site haritası:

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<urlset xmlns="https://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9"><url>
<loc>https://www.ornekdomain.com/page1.html</loc>
</url>
</urlset>

Daha fazla URL eklemek için, buraya daha fazla <url> etiketi eklemelisiniz. Her bir URL girişine ilişkin ana etiket. Geri kalan etiketler, bu etiketin alt nitelikleridir.

3. Adding lastmod to URLs

Sayfanın olası değişme sıklığı. Bu değer arama motorlarına genel bir bilgi sağlar.

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<urlset xmlns="https://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9"> <url>
<loc>https://www.ornekdomain.com/page1.html</loc>
<lastmod>2017-10-20T17:30:00-02:00</lastmod>
</url>
</urlset>

Bir site haritasına <changefreq> ve <priority> olmak üzere iki etiket daha ekleyebilirsiniz. Fakat Google bu etiketleri yok saydığını belirtti. ( Seroundtable.com, Mayıs 2015 ). Google'dan John Mueller bunu Ağustos 2017'de tekrar doğruladı Changefreq sadece Google'dağil çoğu arama motoru tarafından dikkate alınmaz.

Not:XML dosyalarınızdaki tüm değerler gibi, site haritası URL’leri değerleri entity-escaped olmalıdır.

Dinamik Sitemap Nasıl Oluşturulur?

• İlk olarak sitemap.php isimli bir dosya oluşturmalısınız.
• Daha sonra bu dosyanın içinde veritabanı bağlantısı oluşturmalısınız.
• Ardından veritabanınız da bulunan yazı linkini SELECT sorgusunu kullanarak çekeceksiniz ve foreach kullanarak ekrana sitemap.xml yapısına uygun bir şekilde yazdırmalısınız.